Xây dựng lực lượng Công an nhân dân thật sự trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại trong kỷ nguyên mới
Báo Nhân Dân trân trọng giới thiệu bài tham luận của Cục Tổ chức cán bộ, Bộ Công an tại Hội thảo khoa học cấp quốc gia: "Sự phát triển của Việt Nam trong kỷ nguyên mới và những vấn đề đặt ra đối với sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc - Lý luận và thực tiễn".
*****
Xây dựng lực lượng Công an nhân dân thật sự trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại là chủ trương lớn, có ý nghĩa chiến lược, là định hướng, mục tiêu xuyên suốt, nhất quán của Đảng và Nhà nước (được đề ra trong nhiều văn kiện, nghị quyết của Đảng). Từ Đại hội IV đến nay, ở mỗi kỳ Đại hội, tư tưởng chỉ đạo “Xây dựng Công an nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ và từng bước hiện đại” đều bổ sung những nội dung phù hợp với yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ an ninh, trật tự trong tình hình mới, như: Nghị quyết Đại hội XII của Đảng xác định "Xây dựng lực lượng Quân đội nhân dân, Công an nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, ưu tiên hiện đại hóa một số quân chủng, binh chủng, lực lượng; vững mạnh về chính trị, nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu, tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với Đảng, nhà nước và nhân dân"; Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng xác định “Xây dựng Công an nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, một số lực lượng tiến thẳng lên hiện đại, tạo tiền đề vững chắc phấn đấu năm 2030 xây dựng Công an nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại; vững mạnh về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ”… Đặc biệt, Bộ Chính trị khóa XIII có riêng 1 nghị quyết về xây dựng lực lượng Công an nhân dân, đó là Nghị quyết số 12-NQ/TW ngày 16/3/2022 về đẩy mạnh xây dựng lực lượng Công an nhân dân thật sự trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới.
Xây dựng Công an nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, một số lực lượng tiến thẳng lên hiện đại, tạo tiền đề vững chắc phấn đấu năm 2030 xây dựng Công an nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại; vững mạnh về chính trị, tư tưởng, đạo đức,
tổ chức và cán bộ.
Đây được coi là tiền đề, định hướng quan trọng để Đảng ủy Công an Trung ương, Bộ Công an triển khai thực hiện các chủ trương về xây dựng lực lượng Công an nhân dân trong giai đoạn từ nay đến năm 2030. Nghị quyết số 12-NQ/TW đưa ra 7 nhóm nhiệm vụ, giải pháp trên tất cả các lĩnh vực, các mặt công tác của lực lượng Công an nhân dân, mục tiêu nhằm xây dựng lực lượng Công an nhân dân về chính trị (bảo đảm đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước, giám sát của nhân dân), về tổ chức (bảo đảm tập trung, thống nhất, chuyên sâu, xuyên suốt, tinh, gọn, mạnh; trong sạch, vững mạnh), về cán bộ (bảo đảm tinh nhuệ, có trình độ, phẩm chất đạo đức, uy tín, năng lực, kỷ luật, kỷ cương…), về hậu cần, kỹ thuật (bảo đảm tiềm lực cơ sở vật chất, khoa học, công nghệ, trang bị hiện đại, đồng bộ)... đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam.
1. Một số vấn đề về kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam liên quan đến việc xây dựng
lực lượng Công an nhân dân
Để xác định được rõ yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng lực lượng Công an nhân dân thật sự trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại trong kỷ nguyên mới, cần hiểu thống nhất về kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
Hội nghị lần thứ mười, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII thống nhất khẳng định tư tưởng của Tổng Bí thư Tô Lâm về kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam là một chủ trương, định hướng mới, có tầm chiến lược phát triển đất nước, có ý nghĩa chính trị to lớn, cần đưa vào Văn kiện Đại hội XIV của Đảng, quán triệt sâu rộng trong toàn Đảng, toàn dân, toàn quân và tổ chức thực hiện với quyết tâm chính trị cao. Theo đó, thống nhất nhận thức về kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam là kỷ nguyên phát triển, kỷ nguyên giàu mạnh dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản, xây dựng thành công nước Việt Nam xã hội chủ nghĩa, dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh, sánh vai với các cường quốc năm châu. Mọi người đều có cuộc sống ấm no, hạnh phúc, được hỗ trợ phát triển, làm giàu; đóng góp ngày càng nhiều cho hòa bình, ổn định, phát triển của thế giới, hạnh phúc của nhân loại và văn minh toàn cầu. Đặc trưng cơ bản của kỷ nguyên mới, đó là:
Một là, về thời điểm bắt đầu kỷ nguyên mới là Đại hội XIV của Đảng.
Hai là, về mục tiêu, nhiệm vụ ưu tiên hàng đầu trong kỷ nguyên mới là thực hiện thắng lợi các mục tiêu chiến lược đến năm 2030, Việt Nam trở thành nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; đến năm 2045 trở thành nước xã hội chủ nghĩa phát triển, có thu nhập cao.
Ba là, về định hướng chiến lược đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam, đó là: Cải tiến phương thức lãnh đạo của Đảng; Tăng cường tính đảng trong xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân; Tinh gọn tổ chức bộ máy hoạt động hiệu lực, hiệu quả; Chuyển đổi số;Chống lãng phí; Công tác cán bộ và cán bộ; Phát triển kinh tế.
Bốn là, về yêu cầu của kỷ nguyên mới: Để mọi người dân đều được phát triển toàn diện, có cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc, văn minh; đòi hỏi:
- Phải đột phá về tư duy, nhận thức; kỷ nguyên mới là kỷ nguyên số, kỷ nguyên đổi mới, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm; khơi dậy mạnh mẽ hào khí dân tộc, tinh thần yêu nước, tự chủ, tự tin, tự lực, tự cường, tự hào dân tộc, khát vọng vươn mình, phát triển đất nước.
- Phải tăng tốc, bứt phá trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội; trong đó, yêu cầu bao trùm là phải tiến hành đồng thời, thắng lợi một quá trình “đột phá kép”. Một mặt phải đột phá, đi thẳng vào hiện đại, vào những lĩnh vực công nghệ cao, đặc biệt là công nghệ số, giá trị quốc gia hiện đại, trên nền tảng số, Chính phủ số, xã hội số, công dân số, tạo sự phát triển mạnh mẽ, vượt bậc về kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh. Mặt khác phải đột phá trong giải quyết triệt để những điểm nghẽn, những điểm yếu kém, hạn chế, những khó khăn đang kìm hãm, cản trở sự phát triển của đất nước…
- Phải đột phá trong huy động, sử dụng tối ưu các nguồn lực, phát huy sức mạnh của toàn Đảng, toàn quân và toàn dân, trong đó, lực lượng vũ trang làm nòng cốt, gương mẫu, đi đầu để bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ, bảo đảm an ninh, trật tự, cuộc sống bình yên và hạnh phúc của nhân dân… phục vụ phát triển kinh tế, xã hội của đất nước.
2. Yêu cầu xây dựng lực lượng Công an nhân dân thật sự
trong sạch, vũng mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại
trong kỷ nguyên mới
Đất nước bước vào kỷ nguyên mới trong bối cảnh tình hình thế giới, khu vực tiếp tục diễn biến nhanh chóng, phức tạp, khó dự báo. Hòa bình, hợp tác và phát triển vẫn là xu thế lớn, chủ đạo, song sẽ đứng trước nhiều khó khăn, thách thức; cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn, xung đột cục bộ tiếp tục diễn biến phức tạp... Các thế lực thù địch, cơ hội chính trị, phản động trong và ngoài nước tiếp tục đẩy mạnh "diễn biến hòa bình", thúc đẩy "tự diễn biến", "tự chuyển hóa", thực hiện âm mưu "phi chính trị hóa" lực lượng vũ trang. Các thách thức an ninh phi truyền thống, như: thiên tai, dịch bệnh, biến đổi khí hậu, sự cố môi trường, an ninh năng lượng, an ninh con người... tiếp tục diễn biến phức tạp, ngày càng gia tăng với quy mô, tính chất, mức độ nghiêm trọng, tác động đến lợi ích, an toàn, an ninh quốc gia của đất nước ta. Tình hình tội phạm tiếp tục diễn biến phức tạp, các loại tội phạm hoạt động với tính chất, mức độ ngày càng nghiêm trọng. Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, nhất là công nghệ số phát triển mạnh mẽ, tạo đột phá trên nhiều lĩnh vực, tạo ra cả thời cơ và thách thức đối với các quốc gia, dân tộc. Xu hướng phát triển dựa trên nền tảng tích hợp cao độ của hệ thống kết nối số hóa-vật lý-sinh học với sự đột phá của Internet kết nối vạn vật và trí tuệ nhân tạo đang tác động mạnh mẽ, ngày một gia tăng tới mọi mặt của đời sống kinh tế-xã hội, dự báo Việt Nam sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức: sự tụt hậu về công nghệ, suy giảm sản xuất, kinh doanh, dư thừa lao động, ảnh hưởng đến tình hình kinh tế, xã hội...
Trong bối cảnh tình hình đó, lực lượng Công an nhân dân đã quán triệt, triển khai thực hiện các Nghị quyết của Đảng, nhất là Nghị quyết số 12-NQ/TW nhằm xây dựng lực lượng Công an nhân dân thật sự trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại và đã đạt được một số kết quả, như: Thể chế hóa các chủ trương, đường lối của Đảng, xây dựng, hoàn thiện pháp luật, cơ chế hoạt động, phối hợp của lực lượng Công an nhân dân bảo đảm liên thông, đồng bộ, thống nhất; điều chỉnh chức năng, nhiệm vụ, kiện toàn tổ chức bộ máy của Công an đơn vị, địa phương tinh, gọn, mạnh, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; xây dựng Công an xã, thị trấn chính quy; sắp xếp, cơ cấu lại đội ngũ cán bộ trong Công an nhân dân theo tiêu chí, tiêu chuẩn bố trí cán bộ ở các cấp Công an, tăng cường cho cơ sở, cho lực lượng trực tiếp chiến đấu...
Tuy nhiên, để công tác công an đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong kỷ nguyên mới, đòi hỏi xây dựng lực lượng Công an nhân dân phải rõ về chức năng, nhiệm vụ; có tổ chức bộ máy tinh, gọn, mạnh; đủ về số lượng, bảo đảm về chất lượng, đồng bộ, có cơ cấu hợp lý; có bản lĩnh chính trị vững vàng, tuyệt đối trung thành với Đảng, Nhà nước và nhân dân, có ý chí kiên cường trong đấu tranh bảo vệ an ninh, trật tự, có phẩm chất, năng lực, ý thức kỷ luật tốt, có tư duy sáng tạo, giỏi về nghiệp vụ, nắm chắc pháp luật, am hiểu kiến thức xã hội, có trình độ ngoại ngữ, tin học cần thiết, biết sử dụng võ thuật, vũ khí, nắm vững và vận dụng tốt kiến thức khoa học công nghệ hiện đại phục vụ yêu cầu công tác, chiến đấu; nâng cao chất lượng quản lý và sử dụng biên chế, bảo đảm tương quan giữa tinh giản biên chế và bổ sung đội ngũ cán bộ phù hợp là yêu cầu tất yếu, có vai trò đặt biệt quan trọng trong sự nghiệp bảo vệ an ninh, trật tự của lực lượng Công an nhân dân trong kỷ nguyên mới.
3. Một số giải pháp xây dựng lực lượng Công an nhân dân thật sự trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại
trong kỷ nguyên mới
Để xây dựng lực lượng Công an nhân dân thật sự trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại trong kỷ nguyên mới, theo chúng tôi cần tập trung thực hiện tốt một số nội dung sau:
Một là, quán triệt định hướng tăng cường tính đảng trong xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân, cần tăng cường sự lãnh đạo trực tiếp, tuyệt đối về mọi mặt của Đảng trong xây dựng lực lượng Công an nhân dân.
Thực tiễn xây dựng và trưởng thành của lực lượng Công an nhân dân khẳng định, phải tăng cường sự lãnh đạo trực tiếp, tuyệt đối về mọi mặt của Đảng thì việc xây dựng lực lượng Công an nhân dân mới đạt được mục tiêu, yêu cầu về lực lượng, phương tiện, tiềm lực, mới trở thành lực lượng nòng cốt, là "thanh bảo kiếm", "lá chắn", "chỉ biết còn Đảng thì còn mình" trong bảo vệ an ninh, trật tự. Trong khi đó, xây dựng lực lượng Công an nhân dân thật sự trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại là quá trình lâu dài, có nhiều khó khăn, thách thức; là quá trình xây dựng "con người trong thời đại mới", có phong cách, phương pháp làm việc khoa học, trang bị phương tiện khoa học, kỹ thuật tiên tiến, hiện đại... đòi hỏi phải có sự đầu tư về công tác lãnh đạo, chỉ đạo, về nguồn lực (nhân lực, vật lực), phương pháp, cách làm... Do đó, cần phải tăng cường sự lãnh đạo trực tiếp, tuyệt đối về mọi mặt của Đảng trong xây dựng lực lượng Công an nhân dân.
Hai là, quán triệt định hướng tinh gọn tổ chức bộ máy hoạt động hiệu lực, hiệu quả, cần tiếp tục kiện toàn tổ chức bộ máy của Công an đơn vị, địa phương tinh, gọn, mạnh gắn với sắp xếp, bố trí đội ngũ cán bộ, hoàn thiện cơ sở pháp lý bảo đảm liên thông, đồng bộ, thống nhất.
Quán triệt Nghị quyết số 12-NQ/TW, tiếp tục kiện toàn, sắp xếp tổ chức bộ máy của Công an đơn vị, địa phương bảo đảm "tinh, gọn, mạnh", tập trung, thống nhất, chuyên sâu, có tính cơ động và sức chiến đấu cao, quán xuyến được đối tượng, lĩnh vực, địa bàn; nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của hệ thống tổ chức trong Công an nhân dân từ Bộ Công an đến Công an cấp cơ sở. Rà soát đội ngũ cán bộ, căn cứ khung tiêu chuẩn, tiêu chí bố trí cán bộ ở bốn cấp Công an, bố trí lại lực lượng theo hướng tăng cường cho cơ sở, cho lực lượng trực tiếp chiến đấu; xây dựng Công an xã, thị trấn chính quy, đi đối với đổi mới phương thức công tác Công an theo hướng gần dân, sát dân, đi sâu, đi sát cơ sở, giải quyết mọi việc từ cơ sở, không để phát sinh thành "điểm nóng", không để các thế lực thù địch, bọn phản động có điều kiện can thiệp... Đồng thời, phải nghiên cứu, rà soát, hoàn thiện văn bản quy phạm pháp luật, cơ chế, chính sách liên quan đến công tác công an liên thông, đồng bộ, thống nhất, bảo đảm cho lực lượng Công an hoạt động hiệu lực, hiệu quả.
Phải tăng cường sự lãnh đạo trực tiếp, tuyệt đối về mọi mặt của Đảng thì việc xây dựng lực lượng Công an nhân dân mới đạt được mục tiêu, yêu cầu về lực lượng, phương tiện, tiềm lực, mới trở thành lực lượng nòng cốt, là "thanh bảo kiếm", "lá chắn", "chỉ biết còn Đảng thì còn mình" trong bảo vệ an ninh, trật tự.
Ba là, quán triệt định hướng về cán bộ, công tác cán bộ, chống lãng phí, cần thường xuyên đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giáo dục chính trị tư tưởng, nâng cao trình độ năng lực chuyên môn cho đội ngũ cán bộ, chiến sĩ Công an nhân dân.
Giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, chiến sĩ là một trong những nhiệm vụ, giải pháp nhằm xây dựng lực lượng Công an nhân dân thật sự trong sạch, vững mạnh. Qua đó, xây dựng lực lượng Công an nhân dân tuyệt đối trung thành với Đảng, Tổ quốc và nhân dân, kiên định mục tiêu lý tưởng độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội; chủ động, nhạy bén, kiên quyết đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch; các biểu hiện cơ hội, chủ nghĩa cá nhân, giảm sút niềm tin, mơ hồ, mất cảnh giác; không để suy thoái, "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội bộ; thường xuyên cảnh giác, nắm chắc, đánh giá, dự báo đúng tình hình, những vấn đề phức tạp nảy sinh… theo chức năng, nhiệm vụ của lực lượng Công an nhân dân.
Bên cạnh đó, phải nâng cao chất lượng đội ngũ cán đáp ứng đầy đủ các điều kiện, tiêu chuẩn về năng lực, trình độ theo từng chức vụ, chức danh, vị trí việc làm; trong đó tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, chỉ huy các cấp nhất là cấp chiến lược (cấp cục và tương đương) đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ, bảo đảm sự chuyển tiếp liên tục, vững vàng giữa các thế hệ cán bộ; đồng thời, quan tâm xây dựng đội ngũ trí thức, nhà khoa học, các chuyên gia giỏi, đội ngũ cán bộ làm việc trong môi trường quốc tế, tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc...
Bốn là, quán triệt định hướng chuyển đổi số, phát triển kinh tế; cần tăng cường tiềm lực an ninh quốc gia, khoa học, công nghệ, trang bị phương tiện hiện đại cho lực lượng Công an nhân dân.
Tăng cường tiềm lực an ninh quốc gia, khoa học, công nghệ, trang bị phương tiện hiện đại là một trong nhiệm vụ, giải pháp xây dựng lực lượng Công an nhân dân hiện đại. Muốn vậy, trước mắt, cần tập trung, xây dựng đề án, kế hoạch, lộ trình triển khai tăng cường tiềm lực an ninh quốc gia, khoa học, công nghệ cho lực lượng Công an nhân dân, nhằm hiện đại hóa về vũ khí, trang bị phương tiện kỹ thuật, đẩy mạnh ứng dụng những thành tựu của Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, ứng dụng công nghệ thông tin, công nghệ số, tự động hoá, trí tuệ nhân tạo... phục vụ công tác, chiến đấu và đào tạo cán bộ; đồng thời với xây dựng con người "hiện đại" để làm chủ vũ khí, phương tiện kỹ thuật, đổi mới phương pháp lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức chỉ huy, tác chiến trong "điều kiện hiện đại" để tạo ra yếu tố bí mật, bất ngờ và hiệu quả, đáp ứng ngay nhiệm vụ đặt ra, đặc biệt là thích ứng cao về yêu cầu phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm mới, tội phạm phi truyền thống, ứng phó trong các tình huống phức tạp trên phạm vi rộng và đáp ứng yêu cầu hội nhập, hợp tác quốc tế, nhằm chuẩn bị đầy đủ về mọi mặt, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ công tác Công an.
Tăng cường tiềm lực an ninh quốc gia, khoa học, công nghệ, trang bị phương tiện hiện đại là một trong nhiệm vụ, giải pháp xây dựng lực lượng Công an nhân dân hiện đại. Muốn vậy, trước mắt, cần tập trung, xây dựng đề án, kế hoạch, lộ trình triển khai tăng cường tiềm lực an ninh quốc gia, khoa học, công nghệ cho lực lượng Công an nhân dân, nhằm hiện đại hóa về vũ khí, trang bị phương tiện kỹ thuật, đẩy mạnh ứng dụng những thành tựu của Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, ứng dụng công nghệ thông tin, công nghệ số, tự động hoá, trí tuệ nhân tạo... phục vụ công tác, chiến đấu và đào tạo cán bộ; đồng thời với xây dựng con người "hiện đại" để làm chủ vũ khí, phương tiện kỹ thuật, đổi mới phương pháp lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức chỉ huy, tác chiến trong "điều kiện hiện đại" để tạo ra yếu tố bí mật, bất ngờ và hiệu quả, đáp ứng ngay nhiệm vụ đặt ra, đặc biệt là thích ứng cao về yêu cầu phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm mới, tội phạm phi truyền thống, ứng phó trong các tình huống phức tạp trên phạm vi rộng và đáp ứng yêu cầu hội nhập, hợp tác quốc tế, nhằm chuẩn bị đầy đủ về mọi mặt, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ công tác Công an.
*****
Nguồn: Kỷ yếu Hội thảo khoa học cấp quốc gia: "Sự phát triển của Việt Nam trong kỷ nguyên mới và những vấn đề đặt ra đối với sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc - Lý luận và thực tiễn" do Bộ Công an, Bộ Quốc phòng; Ban Tuyên giáo Trung ương; Ban Chính sách, chiến lược Trung ương; Hội đồng Lý luận truong ương; Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh tổ chức.
Nội dung: Cục Tổ chức cán bộ, Bộ Công an
Trình bày: Nam Đông, Hải Nam
Ảnh: Báo Nhân Dân, TTXVN,...
