Xây dựng lực lượng

Phát triển đội ngũ trí thức Công an nhân dân phục vụ sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc trong kỷ nguyên mới

Trung tướng, PGS, TS PHAN XUÂN TUY - Giám đốc Học viện Chính trị Công an nhân dân • 18/08/2025 15:09

Trí thức là nguồn lực chất lượng cao, đóng vai trò dẫn dắt trong việc sáng tạo, giải quyết các vấn đề phức tạp và thúc đẩy sự tiến bộ của xã hội. Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đặc biệt coi trọng vai trò của đội ngũ trí thức, Người khẳng định: “Trí thức là vốn liếng quý báu của dân tộc. Ở nước khác như thế, ở Việt Nam càng như thế” [1].

Tư tưởng Hồ Chí Minh có giá trị lý luận và thực tiễn sâu sắc, là kim chỉ nam cho việc xây dựng đội ngũ trí thức đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Vận dụng sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh, Đảng ta xác định rõ vai trò đặc biệt quan trọng của đội ngũ trí thức trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc thể hiện qua việc ban hành Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 6/8/2008 của Ban Chấp hành Trung ương về xây dựng đội ngũ trí trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và Nghị quyết số 45-NQ/TW ngày 24/11/2023 của Ban Chấp hành Trung ương về tiếp tục xây dựng và phát huy vai trò của đội ngũ trí thức đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước nhanh và bền vững trong giai đoạn mới.

Kỷ nguyên mới là giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ, đánh dấu sự thay đổi sâu sắc trong các lĩnh vực xã hội, văn hóa, công nghệ và tư tưởng; phản ánh sự hội tụ của các yếu tố tiến bộ và sáng tạo, bắt đầu của một thời kỳ mới. Từ khi thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam, đất nước đã trải qua kỷ nguyên độc lập, tự do (1930-1975) và kỷ nguyên thống nhất, đổi mới (1975-2025). Từ năm 1986 đến nay, thực hiện công cuộc đổi mới do Đảng Cộng sản Việt Nam khởi xướng, lãnh đạo, đất nước ta đã đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử, tạo tiền đề vững chắc, sẵn sàng bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, dấu mốc được xác định từ Đại hội toàn quốc lần thứ XIV của Đảng.

Trong kỷ nguyên mới - kỷ nguyên của toàn cầu hóa, cách mạng công nghiệp lần thứ tư và sự bùng nổ công nghệ, thông tin, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc ngày càng trở nên phức tạp và đòi hỏi sự đổi mới về chiến lược, phương pháp cũng như lực lượng. Trong đó, đội ngũ trí thức Công an nhân dân (CAND) được xem là lực lượng nòng cốt, là cầu nối giữa lý thuyết và thực tiễn, giữa khoa học và công nghệ, đóng góp quan trọng vào sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc, đặt ra yêu cầu phát triển đội ngũ trí thức CAND mang tầm chiến lược.

Quán triệt nghiêm túc chủ trương của Đảng về xây dựng đội ngũ trí thức, Đảng ủy Công an Trung ương đã ban hành Nghị quyết số 09-NQ/ĐUCA ngày 20/1/2010 về xây dựng đội ngũ trí thức CAND thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và Chương trình hành động số 37-CTr/ĐUCA ngày 14/3/2024 thực hiện Nghị quyết số 45 NQ/TW ngày 24/11/2023 của Ban Chấp hành Trung ương về tiếp tục xây dựng và phát huy vai trò của đội ngũ trí thức đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước nhanh và bền vững trong giai đoạn mới.

Sau hơn 10 năm thực hiện Nghị quyết số 09, đội ngũ trí thức CAND đã có bước phát triển cả về số lượng và chất lượng, bảo đảm về cơ cấu, đóng góp quan trọng vào các thành tựu trong công tác bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội.

Cụ thể: Trong công tác tham mưu, chiến đấu, đã chủ động phối hợp các đơn vị nghiệp vụ nghiên cứu, tham mưu Đảng ủy Công an Trung ương, lãnh đạo Bộ Công an đề xuất Đảng, Nhà nước ban hành nhiều chủ trương, chính sách quan trọng về chiến lược, sách lược trong bảo vệ Tổ quốc; kịp thời phát hiện, ngăn chặn hiệu quả nhiều âm mưu, hoạt động chống phá của các thế lực thù địch; ứng dụng các giải pháp công nghệ bảo vệ an ninh và chủ quyền quốc gia trên không gian mạng; xây dựng và triển khai chiến lược, giải pháp hiệu quả đối phó với các vấn đề an ninh phi truyền thống; xử lý hiệu quả nhiều vụ án phức tạp, nhất là các chuyên án lớn liên quan đến ma túy, tham nhũng, buôn lậu, tội phạm công nghệ cao...

Trong lĩnh vực nghiên cứu khoa học, đã thực hiện thành công nhiều công trình nghiên cứu có giá trị lý luận và thực tiễn, cung cấp những luận cứ khoa học, các giải pháp cho cuộc đấu trí, đấu pháp, đấu lực với các thế lực thù địch; bổ sung, phát triển, hoàn thiện lý luận các lĩnh vực của khoa học an ninh.

Từ tháng 1/2010 đến 9/2022, đội ngũ trí thức CAND đã hoàn thành nghiên cứu 2.300 đề tài khoa học các cấp; 97 chuyên đề lý luận; tổ chức 500 hội thảo khoa học các cấp; xuất bản 1.338 sách chuyên khảo và sách tham khảo, hoàn thành 750 tổng kết thực tiễn, 126 chuyên đề chiến lược, xây dựng 719 báo cáo chuyên đề; 1 bộ bách khoa thư CAND Việt Nam; 2 bộ tổng tập lý luận nghiệp vụ an ninh và nghiệp vụ cảnh sát [2].

Trong công tác giáo dục, đào tạo, đã xây dựng đội ngũ cán bộ, giảng viên có phẩm chất, năng lực, kinh nghiệm và chất lượng cao; làm tốt vai trò chủ công trong công tác đào tạo cán bộ ở các hệ học, bậc học của lực lượng CAND góp phần tích cực vào công tác phát triển nguồn nhân lực CAND. Hàng vạn cán bộ công an “vừa hồng, vừa chuyên” đã được đào tạo, bồi dưỡng, phục vụ có hiệu quả nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc. Các chương trình đào tạo được thiết kế hiện đại, bám sát thực tiễn; hệ thống tài liệu, giáo trình được biên soạn công phu với 1.518 giáo trình, chỉnh lý bổ sung 175 giáo trình, 452 tập bài giảng, 654 chuyên đề, 3.388 tài liệu dạy học [3].

Bên cạnh kết quả đã đạt được, việc phát triển đội ngũ trí thức CAND thời gian qua còn một số hạn chế: Số lượng cán bộ trí thức CAND chưa tương xứng với sự phát triển của nhiệm vụ bảo vệ an ninh Tổ quốc. Cơ cấu bố trí cán bộ trí thức theo địa bàn, lĩnh vực công tác chưa phù hợp, chủ yếu tập trung tại các cơ sở đào tạo, các trung tâm nghiên cứu, nhiều lĩnh vực thiếu cán bộ có khả năng nghiên cứu, tham mưu, dự báo, xử lý những vấn đề phức tạp về an ninh, trật tự. Cán bộ chuyên gia đầu ngành về lý luận nghiệp vụ công an, cán bộ khoa học kỹ thuật, cán bộ có trình độ ngoại ngữ, tin học giỏi chưa nhiều.

“

Đội ngũ trí thức Công an nhân dân (CAND) được xem là lực lượng nòng cốt, là cầu nối giữa lý thuyết và thực tiễn, giữa khoa học và công nghệ, đóng góp quan trọng vào sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc, đặt ra yêu cầu phát triển đội ngũ trí thức CAND mang tầm chiến lược.

Đội ngũ trí thức bố trí ở công an các cấp, nhất là ở cấp xã còn thiếu vắng, chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ đặt ra. Việc bố trí, sử dụng đội ngũ trí thức thời gian qua chưa phù hợp với năng lực, sở trường, chuyên môn, kinh nghiệm công tác; chưa có kế hoạch sử dụng đội ngũ trí thức một cách khoa học bài bản; chưa huy động được sự tham gia đông đảo của đội ngũ trí thức trong công tác tham mưu và thực tiễn chiến đấu. Đội ngũ trí thức chưa được tập hợp để hình thành các nhóm nghiên cứu chuyên sâu, còn thiếu công trình, sản phẩm khoa học kỹ thuật tiêu biểu; một số nhiệm vụ khoa học chưa được nghiên cứu trên nền tảng kết hợp lý luận với thực tiễn nên tính ứng dụng còn hạn chế.

Nguyên nhân chủ yếu là do nhận thức của cấp ủy và lãnh đạo một số đơn vị, địa phương về vai trò của đội ngũ trí thức chưa sâu sắc; đánh giá, sử dụng đội ngũ trí thức chưa đúng với năng lực, trình độ, sở trường; chính sách thu hút, đãi ngộ và phát huy vai trò của đội ngũ tri thức chưa được xây dựng đầy đủ, việc tổ chức thực hiện chưa thống nhất nên chưa thu hút được cán bộ có trình độ cao và không giữ được cán bộ giỏi công tác lâu dài; công tác đào tạo, bồi dưỡng đã được đổi mới nhưng chưa theo kịp sự phát triển của thực tiễn; môi trường, điều kiện làm việc của đội ngũ trí thức chưa tương xứng và phù hợp với tính chất của hoạt động tư duy, sáng tạo; hoạt động hợp tác quốc tế, hợp tác liên ngành trong nghiên cứu khoa học và đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ trí thức chưa được đẩy mạnh do tính đặc thù, yêu cầu bảo mật trong công tác công an; ngân sách đầu tư cho nghiên cứu khoa học còn dàn trải, thiếu trọng tâm, trọng điểm; điều kiện, môi trường làm việc, cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ công tác chưa đồng bộ; một bộ phận cán bộ trí thức chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm nghiên cứu, sáng tạo, tham mưu, ứng dụng khoa học, công nghệ trong công tác.

Kỷ nguyên mới tạo ra những thời cơ và thách thức đối với công tác phát triển đội ngũ trí thức CAND. Về thời cơ: Sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ mang đến những thay đổi sâu rộng trong mọi lĩnh vực, là thời cơ để lực lượng CAND ứng dụng công nghệ hiện đại, cải thiện năng lực nghiệp vụ và tạo sự đột phá trong bảo vệ an ninh Tổ quốc.

Đảng và Nhà nước tiếp tục đặt trọng tâm vào việc xây dựng và phát triển lực lượng CAND thật sự trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại; những chính sách ưu tiên trong đào tạo, bồi dưỡng và sử dụng nhân tài, đầu tư vào cơ sở vật chất, trang thiết bị hiện đại sẽ tạo điều kiện thuận lợi để phát triển đội ngũ trí thức CAND.

Xu thế toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế là thời cơ để đội ngũ trí thức CAND nâng cao kỹ năng và ứng dụng phương pháp và công nghệ hiện đại trong lĩnh vực an ninh, trật tự. Sự gia tăng số lượng sinh viên xuất sắc trong các lĩnh vực công nghệ thông tin, an ninh mạng và khoa học dữ liệu đang tạo ra một thế hệ trí thức trẻ đầy tiềm năng, tạo cơ hội cho lực lượng Công an thu hút, đào tạo, xây dựng một thế hệ trí thức trẻ đủ khả năng đối mặt với các thách thức an ninh trong tương lai. Về thách thức: Các mối đe dọa an ninh không còn giới hạn trong các hình thức truyền thống mà đã mở rộng sang các lĩnh vực phi truyền thống như an ninh mạng, khủng bố, tội phạm xuyên quốc gia..., đòi hỏi đội ngũ trí thức CAND phải có kiến thức chuyên sâu để ứng phó kịp thời. Dù đã có những bước tiến nhất định, nhưng những hạn chế về kinh phí, cơ sở hạ tầng là những rào cản cần được tháo gỡ. Việc thu hút nhân tài vào lực lượng CAND gặp khó khăn do sự cạnh tranh thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao.

Xu thế toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế là thời cơ để đội ngũ trí thức Công an nhân dân nâng cao kỹ năng và ứng dụng phương pháp và công nghệ hiện đại trong lĩnh vực an ninh, trật tự.

Hội nhập quốc tế tạo ra nguy cơ lộ lọt thông tin và xâm nhập mạng từ các thế lực thù địch, đòi hỏi đội ngũ trí thức phải nâng cao kỹ năng bảo mật thông tin ở mức cao. Các yêu cầu về tinh gọn bộ máy, sắp xếp đội ngũ cán bộ kéo theo sự biến động về số lượng, cơ cấu đặt ra nhu cầu mới về sự phát triển của đội ngũ trí thức CAND.

Trước tình hình trên, để đáp ứng mục tiêu xây dựng đội ngũ trí thức CAND “là lực lượng nòng cốt trong lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức công tác chuyên môn, nghiệp vụ, giảng dạy, nghiên cứu khoa học, tham mưu trên lĩnh vực bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, đáp ứng yêu cầu xây dựng lực lượng CAND thật sự trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại” theo Chương trình hành động số 37-CTr/ĐUCA ngày 14/3/2024 của Đảng ủy Công an Trung ương thực hiện Nghị quyết số 45 NQ/TW ngày 24/11/2023 của Ban Chấp hành Trung ương về tiếp tục xây dựng và phát huy vai trò của đội ngũ trí thức đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước nhanh và bền vững trong giai đoạn mới, cần triển khai đồng bộ các giải pháp sau:

Một là, nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của đội ngũ trí thức CAND trong đổi mới sáng tạo, đột phá phát triển khoa học, công nghệ, chuyển đối số quốc gia phục vụ sự nghiệp phát triển đất nước.

Đổi mới sáng tạo, đột phá phát triển khoa học, công nghệ, chuyển đổi số là động lực chủ chốt để phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới, trong đó nguồn lực con người - đội ngũ trí thức có vai trò đặc biệt quan trọng. Đội ngũ trí thức CAND không chỉ đóng góp vào nghiên cứu và phát triển các giải pháp công nghệ bảo mật thông tin, an ninh mạng mà còn có vai trò quan trọng trong xây dựng một xã hội thông minh, an toàn và phát triển bền vững. Để phát huy vai trò gương mẫu, đi đầu của đội ngũ trí thức CAND, cần nâng cao nhận thức cộng đồng và đội ngũ cán bộ, chiến sĩ nhằm tạo sự đồng thuận trong lực lượng về phát triển đội ngũ trí thức CAND.

Tổ chức phổ biến các chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước, nghị quyết, chỉ thị của Đảng ủy Công an Trung ương và lãnh đạo Bộ Công an một cách hiệu quả để gắn kết nhận thức và hành động thực tiễn như Kết luận số 91-KL/TW ngày 12/8/2024 của Bộ Chính trị tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW, ngày 4/11/2013 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế; Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; Nghị quyết số 03/NQ-CP, ngày 9/1/2025 của Chính phủ ban hành Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; Nghị quyết số 23-NQ/ĐUCA, ngày 30/12/2024 của Đảng ủy Công an Trung ương về nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội và xây dựng lực lượng CAND năm 2025; Chỉ thị số 09/CT-BCA, ngày 30/12/2024 của Bộ Công an về nhiệm vụ công tác Công an năm 2025.

Thông qua tuyên truyền, đội ngũ trí thức CAND nhận diện rõ vai trò tiên phong trong đổi mới giáo dục, nghiên cứu và ứng dụng công nghệ mới nhằm giải quyết các vấn đề an ninh thực tiễn, từ đó tạo động lực để phát huy tối đa năng lực, đóng góp vào sự nghiệp bảo về Tổ quốc; đồng thời, giúp thống nhất tư tưởng, hành động trong toàn lực lượng; thúc đẩy sự gắn kết, tạo môi trường đoàn kết và phối hợp chặt chẽ giữa các đơn vị để hoàn thành nhiệm vụ chung.

Ngoài ra, giải pháp này còn tăng cường hiệu quả thực thi chính sách, giúp chuyển hóa các định hướng chiến lược thành hành động thực tiễn. Tuyên truyền về thành tựu và đóng góp của lực lượng cũng như củng cố niềm tin của nhân dân, khẳng định vai trò tiên phong của đội ngũ trí thức CAND trong sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc.

Để thực hiện tốt giải pháp này, cần đa dạng hóa phương tiện tuyên truyền, sử dụng báo chí, phát thanh, truyền hình, và các nền tảng truyền thông số như cổng thông tin điện tử, mạng xã hội để lan tỏa thông tin. Tổ chức hội thảo, tọa đàm khoa học với sự tham gia của đội ngũ lãnh đạo, nhà khoa học, chuyên gia công nghệ để phân tích chuyên sâu về các chủ trương, chính sách phát triển đội ngũ trí thức CAND; đồng thời, đưa các nội dung liên quan đến đổi mới sáng tạo, khoa học, công nghệ và chuyển đổi số vào chương trình giảng dạy tại các học viện, trường CAND. Tổ chức các buổi giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm từ các gương điển hình tiên tiến để truyền cảm hứng cho toàn lực lượng nói chung và đội ngũ trí thức CAND nói riêng.

Trên cơ sở đó, cấp ủy, thủ trưởng Công an các đơn vị, địa phương phải xác định rõ vai trò và trách nhiệm trong việc đào tạo, sử dụng đội ngũ trí thức; chỉ đạo tổ chức xây dựng quy hoạch phát triển đội ngũ trí thức của đơn vị, địa phương mình, trong đó, phải đánh giá đúng thực trạng đội ngũ trí thức, làm rõ những tồn tại, hạn chế, đề ra các giải pháp thiết thực, hiệu quả để nâng cao chất lượng đội ngũ trí thức.

Cấp ủy, thủ trưởng Công an các đơn vị, địa phương cần tạo điều kiện thuận lợi để đội ngũ trí thức CAND tích cực tham gia đóng góp, xây dựng chủ trương, đường lối, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước; xây dựng, bổ sung, phát triển, hoàn thiện lý luận về công tác Công an; tăng cường giáo dục chính trị, tư tưởng, xây dựng đội ngũ trí thức có phẩm chất chính trị, tư tưởng kiên định; tinh thông về chuyên môn, nghiệp vụ; có phong cách, phương pháp làm việc khoa học; chú trọng phát triển những tài năng và chuyên gia giỏi, chuyển tiếp giữa các thế hệ, là hạt nhân trong giảng dạy, nghiên cứu khoa học, tham mưu trên lĩnh vực bảo vệ an ninh, trật tự.

Hai là, đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ trí thức.

Trong kỷ nguyên mới, việc đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng trong lực lượng CAND là điều kiện tiên quyết nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao. Đổi mới không chỉ là đổi mới mạnh mẽ chương trình đào tạo theo chuẩn quốc tế, hiện đại hóa phương thức đào tạo và ứng dụng công nghệ tiên tiến, mà còn hướng tới việc xây dựng đội ngũ giảng viên, cán bộ quản lý đào tạo vừa có trình độ chuyên môn cao, vừa có đạo đức, trách nhiệm nghề nghiệp, tiên phong, gương mẫu, đi đầu trong đổi mới, sáng tạo, đáp ứng mục tiêu, yêu cầu đào tạo, bồi dưỡng cán bộ trong giai đoạn mới.

Tập trung xây dựng Học viện An ninh nhân dân, Học viện Cảnh sát nhân dân trở thành cơ sở đại học trọng điểm quốc gia, là trung tâm đào tạo, nghiên cứu khoa học hàng đầu về lý luận, tham mưu chiến lược với Đảng, Nhà nước những vấn đề về bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội; xây dựng Học viện Chính trị CAND trở thành cơ sở đào tạo, bồi dưỡng đầu ngành về chính trị, xây dựng Đảng, xây dựng lực lượng CAND, trung tâm nghiên cứu lý luận chính trị của lực lượng CAND, bảo đảm môi trường học tập chất lượng cao, tạo điệu kiện cho học viên tiếp nhận kiến thức bằng các phương pháp đào tạo hiện đại, phù hợp với xu hướng chung của khu vực và quốc tế.

Phát triển đội ngũ giảng viên cơ hữu và giảng viên thỉnh giảng chất lượng cao, chú trọng tuyển chọn, bồi dưỡng và phát triển đội ngũ giảng viên có trình độ lý luận chuyên sâu và kinh nghiệm thực tiễn.

Tăng cường các hình thức, mô hình trong hợp tác và phối hợp giữa lý luận và thực tiễn để giảng viên tiếp cận với các phương pháp giảng dạy tiên tiến và xu hướng nghiên cứu mới; đẩy mạnh công tác thực tế, luân chuyển, nâng cao kỹ năng vận dụng lý luận vào giải quyết các vấn đề đặt ra trong thực tiễn.

Đổi mới công tác tuyển sinh bám sát yêu cầu nhiệm vụ công tác Công an. Nghiên cứu, ban hành chương trình khung, hệ thống câu hỏi để đánh giá năng khiếu Công an đối với học sinh phổ thông; xây dựng phương thức thi tuyển theo hướng coi trọng các môn kỹ năng, đánh giá tư duy để tổ chức tuyển chọn sinh viên tốt nghiệp các cơ sở đào tạo ngoài ngành, sau đó đưa đi đào tạo nghiệp vụ Công an; phối hợp các cơ sở đào tạo ngoài ngành lựa chọn số sinh viên đang được đào tạo các chuyên ngành phù hợp mà ngành công an chưa đào tạo được để tuyển chọn nhằm bảo đảm nguồn nhân lực hoặc chủ động đặt hàng với các cơ sở đào tạo ngoài CAND để tuyển sinh, đào tạo nhân lực theo yêu cầu sử dụng.

Tạo bước đột phá, đổi mới nội dung chương trình đào tạo, bồi dưỡng theo tiêu chí, tiêu chuẩn quy định để đội ngũ trí thức nâng cao năng lực, trình độ thật sự chuyên nghiệp, bảo đảm đủ khả năng tham mưu các vấn đề chiến lược, đề xuất được các chủ trương, giải pháp, giải quyết các tình huống phức tạp về an ninh, trật tự. Xây dựng các chương trình đào tạo chuyên sâu về an ninh mạng, kỹ thuật hình sự, phân tích dữ liệu tội phạm và phòng, chống tội phạm công nghệ cao để đào tạo các chuyên gia đầu ngành trong từng lĩnh vực.

Ngoài kiến thức chuyên môn, chương trình đào tạo cần chú trọng phát triển kỹ năng giao tiếp, lãnh đạo, làm việc nhóm, và quản lý thời gian để đội ngũ trí thức có thể phối hợp hiệu quả trong các nhiệm vụ phức tạp. Gắn kết chặt chẽ giữa đào tạo kỹ năng chuyên môn, nghiệp vụ với bồi dưỡng đạo đức nghề nghiệp, tạo nền tảng để cán bộ, chiến sĩ CAND hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, cần chú trọng giáo dục cho học viên phẩm chất chính trị, đạo đức cách mạng và tinh thần trách nhiệm với Đảng, Nhà nước và nhân dân.

Đổi mới phương pháp giảng dạy, kết hợp giữa lý thuyết và thực hành, đưa các tình huống thực tiễn vào bài giảng, tổ chức thực tập, diễn tập để học viên áp dụng vào thực tiễn công tác. Phối hợp chặt chẽ với các đơn vị Công an trong và ngoài nước, tạo điều kiện cho học viện trải nghiệm thực tế.

Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo trong trong công tác đào tạo, bồi dưỡng, năng cao kỹ năng phân tích và xử lý tình huống phức tạp. Xây dựng môi trường học tập tích cực, tập trung đầu tư cơ sở vật chất hiện đại, các phòng thí nghiệm, mô phỏng để hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng.

Khuyến khích sáng tạo và nghiên cứu khoa học trong học viên, từ đó phát triển tư duy độc lập và khả năng giải quyết vấn đề. Thúc đẩy văn hóa học tập suốt đời, khuyến khích đội ngũ trí thức không ngừng học hỏi, nghiên cứu, nâng cao kiến thức, kỹ năng, đáp ứng các nhiệm vụ ngày càng phức tạp.

Ba là, tăng cường quản lý, sử dụng, hoàn thiện hệ thống pháp luật, cơ chế, chính sách đối với đội ngũ trí thức

Khẩn trương tham mưu thể chế hóa đường lối, chủ trương của Đảng về xây dựng đội ngũ trí thức đáp ứng yêu cầu xây dựng lực lượng CAND thật sự trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới, trong đó nghiên cứu, xây dựng Chiến lược phát triển đội ngũ trí thức CAND trên cơ sở định hướng của Ban Chấp hành Trung ương trong Nghị quyết số 45 NQ/TW ngày 24/11/2023 về tiếp tục xây dựng và phát huy vai trò của đội ngũ trí thức đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước nhanh và bền vững trong giai đoạn mới. Xây dựng cơ sở dữ liệu về độ ngũ trí thức CAND, làm tốt công tác dự báo, yêu cầu, kế hoạch phát triển đội ngũ trí thức theo hệ lực lượng, theo từng đơn vị, địa phương bảo đảm về số lượng, chất lượng, cân đối về cơ cấu, thành phần, lĩnh vực; xây dựng kế hoạch thu hút, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ trí thức kế cận.

Xây dựng phương án, kế hoạch bố trí, sử dụng, huy động đội ngũ trí thức thực hiện yêu cầu, nhiệm vụ công tác phù hợp với trình độ, lĩnh vực đào tạo, đáp ứng tiêu chí, tiêu chuẩn cán bộ, chức danh, chức vụ, vị trí làm việc theo hệ lực lượng và từng đơn vị, địa phương. Xây dựng cơ chế hoạt động, làm việc để đội ngũ trí thức trực tiếp tham gia nhiều hơn vào các hoạt động tham mưu chiến lược, tham gia giảng dạy, nghiên cứu khoa học, nghiên cứu chiến lược, nghiên cứu lý luận; tham dự các hội nghị, hội thảo trong và ngoài nước; thực hiện cơ chế đặt hàng, giao nhiệm vụ cho các chuyên gia, nhà khoa học, trí thức CAND có năng lực tham gia nghiên cứu, thực hiện đề tài, đề án, dự án, nhiệm vụ khoa học, công nghệ trọng điểm của ngành Công an.

Hoàn thiện chính sách, cơ chế đặc thù phù hợp với hoạt động của đội ngũ trí thức, bảo đảm khả thi, đồng bộ, hiệu quả. Đổi mới công tác quản lý nghiên cứu khoa học, công nghệ, chú trọng hỗ trợ thúc đẩy đổi mới, sáng tạo, tiếp thu, truyền bá tri thức tiên tiến; đổi mới, nâng cao hiệu quả việc đánh giá, công nhận các chức danh khoa học, rà soát, hoàn thiện các chính sách tôn vinh đối với đội ngũ trí thức CAND. Hoàn thiện quy định về vị trí việc làm, hệ thống chức danh, tiêu chuẩn nghiệp vụ các chức danh trong CAND, xây dựng quy định cụ thể, rõ ràng về việc quản lý, sử dụng nhân lực đội ngũ trí thức để bố trí đúng với việc làm, tính chất, đặc điểm công tác, chiến đấu của từng đơn vị, lực lượng, phù hợp với chuyên ngành đào tạo và sở trường, kinh nghiệm của cán bộ trí thức.

Xây dựng chế độ, chính sách ưu tiên trong thu hút, trọng dụng, đãi ngộ nhân tài, nhân lực chất lượng cao, nhất là chính sách trong ngiên cứu, giảng dạy đối với đội ngũ cán bộ có học hàm, học vị, nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục, chuyên gia trên các lĩnh vực công tác, chiến đấu; chế độ phong, thăng cấp bậc hàm, chế độ phụ cấp; bổ nhiệm chức danh, chức vụ; chính sách tôn vinh, khen thưởng. Đưa vào quy hoạch và xem xét bổ nhiệm những cán bộ có năng lực, tạo môi trường làm việc cho cán bộ an tâm công tác, phục vụ lâu dài trong lực lượng CAND.

Bốn là, tăng cường nguồn lực xây dựng đội ngũ trí thức chủ động, tích cực hội nhập quốc tế

Đầu tư nhân lực, vật lực, triển khai các hoạt động, từ đào tạo, nghiên cứu khoa học đến thực thi các nhiệm vụ của lực lượng CAND. Việc bảo đảm nguồn tài chính ổn định và phù hợp là điều kiện quan trọng để nâng cao chất lượng đội ngũ trí thức CAND và hiệu quả công việc. Cần tăng cường đầu tư kinh phí hợp lý, ưu tiên nguồn ngân sách cho các chương trình trọng điểm như đào tạo nhân lực chất lượng cao, ứng dụng công nghệ hiện đại vào công tác chuyên môn; đồng thời, cần khuyến khích các hình thức “xã hội hóa”, huy động vốn trong việc xây dựng các dự án liên quan đến khoa học và đào tạo; huy động sự đóng góp của các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp thông qua các quỹ hỗ trợ đào tạo, học bổng hoặc chương trình liên kết nhằm gia tăng nguồn lực tài chính, hỗ trợ cho sự phát triển của đội ngũ trí thức.

Cơ sở vật chất đóng vai trò hỗ trợ trực tiếp cho việc học tập, nghiên cứu và làm việc của đội ngũ trí thức CAND. Trang bị các thiết bị tiên tiến phục vụ công tác đào tạo, nghiên cứu như hệ thống mô phỏng thực tế, phòng thí nghiệm, phần mềm phân tích dữ liệu. Xây dựng các trung tâm nghiên cứu chuyên biệt phục vụ các lĩnh vực an ninh, bảo vệ dữ liệu, điều tra tôi phạm công nghệ cao. Xây dựng môi trường làm việc hiện đại, cải thiện cơ sở hạ tầng, văn phòng làm việc, tạo điều kiện cho đội ngũ trí thức phát huy năng lực và sáng tạo.

Đẩy mạnh hợp tác quốc tế giúp đội ngũ trí thức CAND nâng cao năng lực chuyên môn, tiếp cận với công nghệ và phương pháp tiên tiến, mở rộng tầm nhìn, tăng cường khả năng hội nhập và phối hợp với các lực lượng Công an quốc tế để bảo vệ an ninh Tổ quốc hiệu quả hơn. Tăng cường hợp tác với các trường đại học, các trung tâm, viện nghiên cứu quốc tế trong lĩnh vực an ninh, trật tự, tạo điều kiện cho đội ngũ trí thức tham gia các chương trình đạo tạo quốc tế để nâng cao trình độ chuyên môn.

Trao đổi chuyên gia và học tập kinh nghiệm, mời các chuyên gia nước ngoài đến giảng dạy, hướng dẫn và trao đổi kinh nghiệm; gửi cán bộ ra nước ngoài học tập. Tham gia vào các tổ chức và diễn đàn quốc tế như Interpol, Aseanapol và các diễn đàn an ninh, khu vực toàn cầu để chia sẻ, học hỏi và tham gia ý kiến trong các vấn đề an ninh quốc tế. Đẩy mạnh hợp tác trong nghiên cứu khoa học; thực hiện các dự án nghiên cứu với các đối tác nước ngoài về các vấn đề như an ninh mạng, chống khủng bố, tội phạm công nghệ cao; xuất bản các công trình nghiên cứu khoa học quốc tế để nâng cao uy tín và năng lực của đội ngũ trí thức CAND.

Thiết lập các cơ chế chia sẻ thông tin với các đối tác quốc tế để kịp thời đối phó với các mối đe dọa an ninh xuyên quốc gia. Tranh thủ, thu hút các nguồn viện trợ quốc tế về giáo dục, đào tạo, nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ mới, công nghệ cao, công nghệ lõi từ các nước có nền công nghệ tiên tiến, hiện đại phục vụ công tác đào tạo, nghiên cứu khoa học, công tác bảo đảm an ninh, trật tự của lực lượng CAND.

Năm là, phát huy mạnh mẽ vai trò, trách nhiệm, trí tuệ của đội ngũ trí thức CAND.

Đội ngũ trí thức CAND là những người vừa thực thi các nhiệm vụ thực tiễn trong bảo vệ Tổ quốc, vừa có vai trò tham mưu, nghiên cứu, đào tạo cán bộ. Việc nâng cao vai trò, trách nhiệm không chỉ giúp đội ngũ trí thức CAND hoàn thiện, phát triển bản thân mà còn bảo đảm cho lực lượng CAND thực hiện tốt nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong bối cảnh mới.

Tạo điều kiện để đội ngũ trí thức CAND tự nâng cao bản lĩnh chính trị, tu dưỡng phẩm chất đạo đức, nâng cao trình độ nghiệp vụ, chính trị, pháp luật, tin học, ngoại ngữ... đáp ứng tiêu chí, tiêu chuẩn, chức vụ, chức danh, yêu cầu, nhiệm vụ công tác Công an trong tình hình mới.

Cán bộ trí thức CAND phải luôn giữ vững phẩm chất chính trị, tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, gắn bó mật thiết với nhân dân; là tấm gương sáng về trách nhiệm, liêm chính và tận tụy trong công việc; luôn đặt lợi ích của quốc gia, dân tộc lên hàng đầu, sẵn sàng hy sinh vì sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc. Không ngừng học tập, nâng cao trình độ chuyên môn, chủ động nghiên cứu, cập nhập kiến thức mới phù hợp xu thế phát triển của thời đại; trau dồi kinh nghiệm, nắm chắc kỹ năng thực tiễn để xử lý hiệu quả các tình huống phức tạp; tích cực tham gia đào tạo, bồi dưỡng, truyền đạt, chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm cho cán bộ trẻ; đóng góp tích cực vào sự nghiệp phát triển lý luận khoa học an ninh thông qua các công trình nghiên cứu khoa học, lý luận, chiến lược mang tính ứng dụng cao; tham gia tuyên truyền, giáo dục chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nâng cao ý thức bảo vệ Tổ quốc trong nhân dân.

Phát triển đội ngũ trí thức CAND trong kỷ nguyên mới là nhiệm vụ chiến lược, đòi hỏi sự đầu tư mạnh mẽ và toàn diện từ khâu đào tạo, bố trí, sử dụng đến chính sách đãi ngộ. Đây là trách nhiệm của cấp ủy, thủ trưởng các đơn vị từ Bộ đến Công an các địa phương trong CAND; sự tham gia, phối hợp của các ngành, các cấp và toàn xã hội. Với các giải pháp đồng bộ và hiệu quả, đội ngũ trí thức CAND sẽ trở thành lực lượng tiên phong, góp phần quan trọng vào sự nghiệp bảo vệ an ninh quốc gia và phát triển bền vững của đất nước.

_________________________

[1] Hồ Chí Minh: Toàn tập, t.5, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2011, tr.184

[2] Bộ Công an, Báo cáo số 1551/BC-BCA-V04 ngày 19/9/2022 tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết số 20-NQ/TW ngày 1/11/2012 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa 11 trong Công an nhân dân.

[3] Bộ Công an, Báo cáo số 1551/BC-BCA-V04 ngày 19/9/2022 tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết số 20-NQ/TW ngày 1/11/2012 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa 11 trong Công an nhân dân.

Trung tướng, PGS, TS PHAN XUÂN TUY - Giám đốc Học viện Chính trị Công an nhân dân